KWETSBAAR

 
Nieuw onderwerp plaatsen   Reageren    SOS Nuchterheid // SOSNuchterheid Forum
Vorige onderwerp :: Volgende onderwerp  
Auteur Bericht
Edgard



Geregistreerd op: 12 Jun 2015
Berichten: 53

BerichtGeplaatst: 16-11-2015 11:51:35    Onderwerp: KWETSBAAR Reageren met citaat
KWETSBAAR

Stelling 1: Iedereen beleeft aangename of onaangename situaties en daarmee gepaard gaande emoties die denken en handelen beïnvloeden.

Stelling 2: Onze cultuur tolereert middelengebruik gelinkt aan situaties (sociaal) en / of emoties (individueel). Bij cultureel-maatschappelijk aanvaard gebruik gaat het meestal om een positieve aanleiding (feest, gezelligheid) maar ook negatieve belevingen (bijvoorbeeld verdriet) kunnen aanleiding tot gebruik geven. Voor wie niet middelen-afhankelijk is, houdt het verhaal daarmee op; het feest is gedaan, het verdriet ebt weg, meer dan een eventuele kater blijft er niet over.

Stelling 3: Als middelen-afhankelijke zou ik gemakkelijker dan de sociale gebruiker een aanleiding kunnen aangrijpen om te gebruiken. Ik heb namelijk te maken met een ‘ingebakken’ mechanisme dat – als ik het toelaat – me ertoe aanzet impulsief op situaties / emoties te reageren door te gebruiken. Situatie: mijn lief is weg  emotie: verdriet  stimulus  herinnering in de hersenen: ik heb een middel tegen dat verdriet; impulsief handelen  gebruiken.

Stelling 4: Er is geen onlosmakelijk oorzakelijk verband tussen situaties / emoties en gebruik. Mensen kunnen feest vieren of verdriet hebben zonder naar een middel te moeten grijpen. Dit geldt voor iedereen, niemand moet gebruiken, zelfs niet onder vermeende sociale druk (zie verder).

Stelling 5: Ik ben middelen-afhankelijk, er is geen twijfel mogelijk, en dus is gebruik voor mij taboe. Dat is de onverbiddelijke voorwaarde om nuchter te worden – te blijven.
In de praktijk wil dat zeggen dat ik impulsief handelen moet vervangen door gecontroleerd handelen. Ik mag best verdriet hebben omdat mijn lief weg is, maar ik moet leren dat verdriet op een andere manier te verwerken. Leven zonder middelengebruik is een leerproces.

Ja, maar …

Natuurlijk is er een maar. Er is namelijk de kwetsbaarheid van de middelen-afhankelijke die – zeker in de beginfase van nuchterheid – geconfronteerd wordt met de drang, de impuls die uitgaat van de schijnrelatie tussen situaties / emoties en gebruik. Die relatie werd in veel gevallen precies door gebruik opgebouwd en in het geheugen opgeslagen (verdriet = gebruik) of aangeleerd en opgeslagen (geen feest zonder gebruik).

Kwetsbaarheid is een fundamenteel gegeven dat we niet uit de weg kunnen gaan als we onze nuchterheid willen bereiken / behouden.

Het kan nuttig zijn even (samen) aandacht te besteden aan enkele situaties / emoties die tot gebruik zouden kunnen aanzetten.

Dus wel ‘zouden kunnen’ want de beslissing om te gebruiken hangt altijd van de middelen-afhankelijke zelf af. Het is best akelig op een smal richeltje voor een gapende afgrond te staan, maar ik beslis of ik spring dan wel voorzichtig achteruitloop.

In gesprekken en op het forum verwijzen de deelnemers dikwijls naar situaties waarmee ze het moeilijk hebben. Sommige hebben te maken met externe factoren, met sociale interactie, sommige zijn meer persoonsgebonden (onderliggende problematiek). In de praktijk is het een wisselwerking tussen verschillende factoren die ons denken en handelen beïnvloeden en al dan niet sturen. Bijvoorbeeld: iemand verliest zijn job. Als hij middelen-afhankelijk is, bestaat het gevaar dat hij de nieuwe situatie niet rationeel verwerkt door controle over de stimuli, (emoties en concrete gevolgen van de toestand) maar naar het bekende middel grijpt.

Conflicten

Kleine en grote, ruzie met de partner, ruzie op het werk, ruzie met de kinderen … Conflicten en de daaraan verbonden gevoelens: woede, pijn, verdriet … en eventuele gevolgen: relaties aan flarden, job op de helling …

Eén wetmatigheid: wie gebruikt heeft altijd ongelijk, zelfs als hij gelijk heeft. Waarbij ik een kanttekening plaats: “hij/zij heeft gebruikt” is op zich geen argument, maar wordt gretig door de ‘tegenpartij’ uitgespeeld; daar valt immers niets tegen in te brengen.

Gebruiken (of gebruikt hebben) is dus verliezen: conflicten zijn niet te vermijden, maar onder invloed ben ik a) niet geloofwaardig, b) kan ik niet fatsoenlijk argumenteren, c) laat ik me meeslepen door ongecontroleerde gevoelens en zeg (of doe in het slechtste geval) dingen waar ik later spijt van zal hebben; d) geef ik de tegenpartij een vals maar onloochenbaar argument, en als klap op de vuurpijl geef ik mezelf een ‘reden’ om … (weer) te gebruiken.

En als ik nuchter ben, zal ik dan geen conflicten meer hebben? Natuurlijk wel, maar ik zal ze in elk geval beter aankunnen. Het kan best dat ik nog verwijten te horen krijg; die kan ik alleen ontzenuwen door nuchter te blijven. Hoe was het ook alweer? Zelfzorg, niet?

Euforie

Het mag dan wel raar klinken, maar het gevoel hebben dat je alles aankunt, dat niets nog mis zal gaan … is net zo irrationeel als de indruk dat je een mislukkeling bent (een loser, voor de huidige generatie) die nooit ofte nimmer iets behoorlijks zal kunnen presteren.

‘Het gaat goed, ik voel me lekker, ik heb een fijne job en een toffe relatie … Ik heb vroeger wel eens gedronken, toen ging het even mis, maar nu, nu heb ik alles onder controle. Waarom zou ik mezelf niet verwennen, er is immers geen gevaar, enz.’

Die Edgard is beslist een stuk chagrijn, een zuurpruim die zelfs in tevredenheid al een gevaar ziet, denkt u misschien.

Het stuk chagrijn spreekt uit ervaring. Een positieve impuls kan net zo goed het mechanisme van afhankelijkheid activeren als een negatieve; de startknop is niet verdwenen doordat alles goed gaat. Ik moet er met mijn fikken afblijven of de euforie zal van korte duur zijn.

Het goede nieuws is dat wie nuchter is (blijft) de fijne aspecten en momenten intenser beleeft en waardeert. Geen wijsheid van vader Cats, gewoon een getuigenis van mensen uit de zelfzorggroep. Tussen haakjes, van Jacob Cats is het bekende “Als de wijn gaat in de man, ligt de wijsheid in de kan.”

Doemdenken, zelfbeklag, fatalisme

“Het zal wel weer niet lukken, ik kan het niet, het zal niet gaan, ik zal toch opnieuw struikelen, ik heb al zo vaak geprobeerd …”

We kunnen niet uitsluiten dat negatieve, weinig opbeurende gedachten over wat nog moet gebeuren, een plaats in ons denken veroveren. Maar wie van een reeks (ongegronde) negatieve bedenkingen een soort mantra maakt door ze altijd te herhalen, wie ze laat domineren, raakt erdoor verlamd, boort zichzelf de grond in, trekt de verkeerde conclusie: ik ben gedoemd om te mislukken, vroeg of laat zal ik toch weer gebruiken. Eerdere mislukte pogingen om te stoppen worden als bewijs opgevoerd voor wat nog komen moet.

Ik kijk in een glazen bol en alles ziet er zwart uit. Heel spontaan duikt een sliert negatieve gevoelens op: ik kan het niet, dus ik ben zwak, ik kan er niets aan doen, het is nu eenmaal mijn lot, ik ben een sukkelaar, ik zit in de put … Ik heb zo’n medelijden met mezelf, een beetje troost mag toch?

Eén druk op de knop, één glaasje troost en het mechanisme treedt vrolijk zoemend in werking. Ik heb mezelf wijsgemaakt dat ik niet kan stoppen. Ik heb gelijk, zie je nu wel. De cirkel is rond.

Sociale druk

De middelen-afhankelijke is geen kluizenaar; hij evolueert in een gezin, familie, werkkring, gemeenschap; hij neemt deel aan het sociale gebeuren. Hij gaat uit, hij is aanwezig op een feestje, hij kan lid zijn van clubs, verenigingen, enz. Hij loopt ook niet rond met een opschrift op zijn borst: ‘Opgepast, hier komt een middelen-afhankelijke’.

Sociaal gebruik is vrij algemeen aanvaard, in de ene groep al meer dan in de andere. Het is evident dat de teetotaler (leuk woord voor iemand die geen alcohol drinkt) bij een of andere gelegenheid wel eens een pintje of een borrel aangeboden krijgt.

Afhankelijk van de keuze die hij heeft gemaakt, heeft onze geheelonthouder twee opties: a) hij geeft duidelijk te kennen dat hij niet drinkt; b) hij verzint een smoes: ik neem medicijnen, ik heb last van mijn maag … en andere smoesjes.

Wie nog niet erg stevig in zijn schoenen staat of wie bang is zijn/haar omgeving te schofferen, kan het best een smoes voorbereiden. Er is waarschijnlijk wel altijd een onschuldig drankje te verkrijgen, maar wie echt veilig wil spelen, kan zelf een frisdrank meenemen. De tip komt van een wijs man uit de zelfzorggroep.

Persoonlijk verkies ik de eerste optie: duidelijk, rechtlijnig; niet-gebruiken is niet asociaal, het is een levensbelangrijke keuze die ik heb gemaakt en die iedereen dient te respecteren.

Meer algemeen: door onverbloemd te zeggen ‘ik gebruik niet’ bevestigen en versterken we onze keuze; door een smoes te verzinnen lijkt het alsof we aarzelen, alsof we ons eigenlijk een beetje schamen.

En als men aandringt, als iemand zich in een groep bevindt waar gebruik vanzelfsprekend is?

Ik twijfel er toch aan of bij specifieke gelegenheden alleen maar alcohol wordt aangeboden. Dat ‘vanzelfsprekend’ lijkt me een beetje uit de tijd. De mentaliteitsverandering speelt in het voordeel van de middelen-afhankelijke; in de meeste gevallen is niet-gebruiken helemaal niet uitzonderlijk. In de gevallen waar gebruik ‘er nu eenmaal bij hoort’, gaat het veelal om een vorm van aanstellerij traditioneel gerelateerd aan een bepaalde groep (bijvoorbeeld studenten). Zowat elke (beroeps)groep kan (kon) met gebruik in verband worden gebracht, van studenten over militairen naar postbodes en bouwvakkers; noem maar op. Het maakt eigenlijk niet veel uit: de middelen-afhankelijke hoeft geen oorlog tegen gebruik te voeren; hij is alleen verantwoordelijk voor zichzelf; hij mag wel eisen dat zijn niet-gebruik gerespecteerd wordt.

Vanzelfsprekend zal hij zich het best niet inlaten met een groepje gezellige drinkebroers. Doet hij dat wel (bewust) dan loopt hij het risico (onbewust) een excuus voor te bereiden dat eventueel gebruik zou ‘verklaren’: “Ik was verplicht.”

Niemand kan ons verplichten te gebruiken; degene die blijft aandringen is – zacht uitgedrukt – dom en die laten we maar gewoon staan.

Lusteloos, energieloos

Iemand die nog niet zo lang met gebruiken gestopt is, ervaart vaak een periode van futloosheid. Hij/zij heeft het gevoel terecht te komen in een soort niemandsland; hij heeft het verleden achter zich gelaten, zwerft nu een beetje hulpeloos rond in het heden, maar vindt de energie niet om de toekomst in te stappen. Voeg daaraan toe een heftige hunkering, een onzeker toekomstperspectief en onverwerkte consequenties uit het verleden, en we krijgen een loodzware, deprimerende toestand; een uitgelezen voedingsbodem voor stimuli om toch (weer) te gebruiken.

Hoe komen we daaruit?

Niets doen, blijven zitten, is geen optie. Een toestand veranderen kan alleen door iets te doen, afhankelijk van de persoon, zijn mogelijkheden, belangstelling, eventueel zijn omgeving, zijn fysieke toestand en zijn realiteitszin (hoe is mijn situatie, wat wil ik veranderen, wat kan ik veranderen, wat moet ik daarvoor doen, hoe zal ik het doen, hoe begin ik eraan?).

Let wel, dit is hier geen ‘recept voor verandering’, alleen (hopelijk) logische suggesties die (alweer hopelijk) tot andere denkpistes kunnen leiden.

Het lijkt me aangewezen om eerst de toestand zo realistisch en zo objectief mogelijk te omschrijven, daarbij altijd vertrekkend van die ene onveranderlijke voorwaarde: nuchter zijn en blijven.

Wat is de situatie? Sta ik er alleen voor? Is er een partner, gezin, familie, vriendenkring? Hoe verloopt de relatie met mijn omgeving (begrip, steun of onbegrip, wantrouwen)?

Wat is mijn sociale / financiële situatie? Heb ik werk / geen werk? Vooruitzichten?

Wie werk zoekt (of van job wil veranderen) heeft al onmiddellijk een doel en dus een invulling van de ‘leegte’, maar moet er rekening mee houden dat hij ook daar met moeilijkheden zal worden geconfronteerd. Het is evenwel een prachtige doelstelling, waarbij dient opgemerkt dat in veel gevallen (en waar het kan) vrijwilligerswerk een uitkomst kan bieden. In elk geval komt het erop aan een zinvolle invulling van de dag te hebben.

Stel dat ik om een of andere reden niet meer in het arbeidscircuit terecht kan, dan is de vraag nog altijd: wat kan / wil ik doen?

We hebben een prachtig voorbeeld gezien van iemand die zijn droom heeft gerealiseerd door met een mobilhome de ‘wijde wereld’ in te trekken.

Een gepensioneerde schept plezier in (goedkope) treinreisjes. Het is inderdaad zo dat ‘senioren’ voor een prikje een treinkaartje kunnen kopen waarmee ze in door het hele land kunnen reizen.

Het is altijd mogelijk om niet ver van de woonplaats een bibliotheek, een tentoonstelling, een evenement, een rommelmarkt te vinden.

Wees creatief! Heb je een hobby? Stort je er dan op. Probeer iets nieuws uit, het hoeft niet noodzakelijk bodybuilding te zijn, je grijze celletjes kunnen best wat ‘beweging’ gebruiken; misschien is er wel iets wat je wil leren: een taal, een vaardigheid. Een cursus volgen biedt een rist bijkomende voordelen: je moet naar buiten, je ontmoet mensen, je hebt een dosis zelfdiscipline nodig, het stimuleert je zelfvertrouwen.

Er is vast nog iets wat je ooit had willen doen, maar nooit hebt gedaan omdat je het te druk had met gebruiken. Nu dan? Now is the time.

Lezen hoeft geen eenzame bezigheid te zijn, er zijn ‘leesclubs’ waar mensen op geregelde tijdstippen samen komen om een boek te bespreken. Sociaal contact is leuk meegenomen. Misschien ligt ergens in je woonkamer nog een stapeltje boeken waarvan je nooit meer dan de eerste bladzijden hebt gelezen, omdat …

Ben je een huismus? Maak je woonplaats gezellig, breng letterlijk verandering aan, herschik je meubels.

Breng structuur in je dagelijkse leven; plan je dag(en), zodat je niet doelloos rondlummelt.

Sommige mensen pakken het wel heel drastisch aan: ze verhuizen, zoeken een andere omgeving op, een nieuwe woning.

Ga uit! Een middelen-afhankelijke is geen lepralijder die zijn komst met een ratel moet aankondigen. Doe een terrasje, drink een koffie (uiteraard).

Doe aan sport, afhankelijk van je huidige fysieke conditie en interesse; in clubverband of individueel.
Wandelen kan ook, alleen of in groep, in steden of in de vrije natuur.

Enz., enz. Als je eenmaal begint na te denken schieten de mogelijkheden als paddenstoelen uit de grond.

Essentieel blijft: in beweging komen, actief zijn, voldoening putten uit wat je onderneemt. Je hebt het juk van gebruik van je afgeschud, je bent nu vrij. Gebruik die vrijheid om voor jezelf te zorgen.

Zelfzorg is de moeder van de nuchterheid.

Edgard
Terug naar boven
Profiel bekijken Stuur privébericht
groetjes



Geregistreerd op: 10 Jan 2013
Berichten: 1476

BerichtGeplaatst: 10-01-2016 16:12:42    Onderwerp: Reageren met citaat
Zeker de moeite om Edgards teksten even te lezen.
Terug naar boven
Profiel bekijken Stuur privébericht
Nieuw onderwerp plaatsen   Reageren    SOS Nuchterheid // SOSNuchterheid Forum Tijden zijn in GMT + 1 uur
Pagina 1 van 1

 
Ga naar:  
Je mag geen nieuwe onderwerpen plaatsen in dit subforum
Je mag geen reacties plaatsen in dit subforum
Je mag je berichten niet bewerken in dit subforum
Je mag je berichten niet verwijderen in dit subforum
Je mag niet stemmen in polls in dit subforum


Wilt u geen reclame op dit forum en genieten van extra voordelen? Klik dan vlug hier voor meer informatie!
 
Powered by phpBB and Andrew Charron
immo op Realo
Maak snel, eenvoudig en gratis uw eigen forum: Gratis Forum